आयुर्वेद की प्रमुख औषधियाँ (Ayurveda Ki Pramukh Aushadhiyan) का विवरण:
संस्कृत में:
आयुर्वेदे विविधाः औषधयः उपलभ्यन्ते, याः रोगाणां प्रतिषेधाय च उपयोगी सन्ति। एषु औषधेषु प्रमुखाः अभ्यंगः, त्रिफला, अश्वगन्धा, ब्राह्मी, तुलसी, नीमः, हरीतकी, शतावरी, गिलोय, यष्टिमधु च सन्ति। एतानि औषधयः विविधेषु रोगेषु उपयुज्यन्ते, यथा ज्वरः, श्वासरोगः, पाण्डुरोगः, वातरोगः, आमाशयसम्बन्धिनः विकाराः च।
हिंदी में:
आयुर्वेद में विभिन्न औषधियाँ उपलब्ध हैं, जो रोगों की रोकथाम और उपचार में उपयोगी होती हैं। इनमें प्रमुख औषधियाँ अभ्यंग, त्रिफला, अश्वगंधा, ब्राह्मी, तुलसी, नीम, हरितकी, शतावरी, गिलोय, यष्टिमधु आदि हैं। ये औषधियाँ विभिन्न रोगों में उपयोगी हैं, जैसे बुखार, सांस की बीमारियाँ, एनीमिया, गठिया, पाचन समस्याएँ आदि।
- अभ्यंग (Abhyanga):
- संस्कृत में: अभ्यंगः तैलस्य उपयोगेन शरीरस्य मालिश्।
- हिंदी में: अभ्यंग तिल तेल या अन्य औषधीय तेल से किया जाने वाला शरीर का मालिश है। यह तनाव, थकान, और वात विकारों को कम करने में सहायक होता है।
- त्रिफला (Triphala):
- संस्कृत में: त्रिफला आमलकी, हरितकी, विभीतकी च मिश्रणम्।
- हिंदी में: त्रिफला तीन फलों – आंवला, हरड़ और बहेड़ा का मिश्रण है। यह पाचन में सुधार, डिटॉक्सिफिकेशन और इम्यूनिटी बूस्ट करने में सहायक है।
Reviews
Clear filtersThere are no reviews yet.